1. کاتالوگ خودرو (Owner’s Manual): اولین و مهم‌ترین منبع اطلاعاتی شما، کاتالوگ یا دفترچه راهنمای خودروی شماست. سازنده خودرو معمولاً نوع شمع، کد حرارتی (Heat Range) و فیلر (Gap) مناسب را در این دفترچه مشخص کرده است. همیشه اولویت را به توصیه‌های سازنده بدهید.

  2. نوع شمع (Type of Spark Plug):

  • شمع‌های مسی (Copper Core): این شمع‌ها رایج‌ترین و ارزان‌ترین نوع هستند. عمر مفید آن‌ها نسبتاً کوتاه است (حدود 20 تا 30 هزار کیلومتر) و نیاز به تعویض زودتر دارند. برای خودروهای قدیمی‌تر یا کاربردهای عادی مناسب هستند.
  • شمع‌های پلاتینیوم (Platinum): این شمع‌ها عمر طولانی‌تری نسبت به مسی دارند (حدود 100 هزار کیلومتر) و جرقه قوی‌تری تولید می‌کنند که به احتراق بهتر و مصرف سوخت کمتر کمک می‌کند. اغلب خودروهای مدرن از این نوع شمع استفاده می‌کنند.
  • شمع‌های ایریدیوم (Iridium): شمع‌های ایریدیوم گران‌ترین و باکیفیت‌ترین نوع هستند. نوک الکترود آن‌ها از جنس ایریدیوم است که نقطه ذوب بسیار بالایی دارد. این شمع‌ها عمر بسیار طولانی (بیش از 150 هزار کیلومتر) و جرقه بسیار قوی و متمرکزی ایجاد می‌کنند که منجر به احتراق کامل‌تر، قدرت بیشتر و مصرف سوخت بهینه‌تر می‌شود.
  1. کد حرارتی (Heat Range): کد حرارتی شمع به توانایی آن در انتقال حرارت از نوک الکترود به سرسیلندر اشاره دارد.
  • شمع سرد (Cold Spark Plug): حرارت را سریع‌تر منتقل می‌کند و نوک الکترود آن تمیزتر می‌ماند. برای موتورهایی که دور بالا کار می‌کنند یا تحت فشار زیاد هستند مناسب است تا از خوداشتعالی (pre-ignition) جلوگیری شود.
  • شمع گرم (Hot Spark Plug): حرارت را کندتر منتقل می‌کند. برای موتورهایی که دور پایین کار می‌کنند یا مسافت‌های کوتاه می‌پیمایند مناسب است تا اطمینان حاصل شود نوک الکترود به دمای خودتمیزشوندگی می‌رسد و از تجمع کربن جلوگیری شود.

انتخاب کد حرارتی اشتباه می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند کاهش راندمان، افزایش مصرف سوخت، بد کار کردن موتور، یا حتی آسیب به موتور شود.

  1. فیلر شمع (Spark Plug Gap): فاصله بین الکترود مرکزی و الکترود جانبی شمع بسیار مهم است. این فاصله باید دقیقاً مطابق با مشخصات سازنده خودرو باشد. فیلر نامناسب می‌تواند باعث ضعیف شدن جرقه، احتراق ناقص، یا حتی جرقه نزدن شود. برخی شمع‌ها (مانند شمع‌های ایریدیوم و پلاتینیوم) معمولاً از قبل فیلر شده‌اند، اما همیشه بهتر است قبل از نصب، فیلر آن‌ها را با گیج مخصوص چک کنید.

  2. اندازه رزوه و آچارخور (Thread Size and Hex Wrench Size): شمع‌ها در اندازه‌های مختلفی از نظر قطر رزوه و عمق آن تولید می‌شوند. همچنین اندازه آچار مورد نیاز برای باز و بسته کردن آن‌ها (آچارخور) متفاوت است. شمعی را انتخاب کنید که اندازه رزوه و آچارخور آن با سرسیلندر خودروی شما مطابقت داشته باشد تا بتوانید آن را به درستی نصب کنید.

  3. تعداد الکترود (Number of Electrodes): بیشتر شمع‌ها یک الکترود جانبی دارند، اما شمع‌های چند الکترودی (دو، سه یا چهار الکترودی) نیز وجود دارند. این شمع‌ها معمولاً عمر طولانی‌تر و جرقه پایدارتری دارند، اما همیشه لزوماً بهتر از شمع‌های تک الکترود با کیفیت بالا نیستند. توصیه‌های سازنده خودرو را در این مورد نیز در نظر بگیرید.

  4. برند معتبر (Reputable Brands): از برندهای معتبر و شناخته شده شمع استفاده کنید. برندهایی مانند NGK، Bosch، Denso، Champion و Autolite معمولاً کیفیت بالایی دارند و قابل اعتماد هستند.

 

نکته مهم: همیشه سعی کنید شمع‌هایی را که توسط سازنده خودرو توصیه شده‌اند، خریداری کنید. اگر به دنبال ارتقا هستید، شمع‌هایی با جنس بهتر (مانند پلاتینیوم یا ایریدیوم) که مشخصات حرارتی و فیلر مشابه شمع اصلی دارند، انتخاب مناسبی هستند. از نصب شمع‌هایی با مشخصات کاملاً متفاوت (به خصوص کد حرارتی و فیلر) بدون اطلاعات کافی خودداری کنید.

توصیه نهایی

اگر خودروی شما دارای سیستم جرقه‌زنی پیشرفته است، شمع‌های ایریدیومی یا دابل پلاتینیوم انتخاب بهتری هستند. اما برای خودروهای اقتصادی، شمع‌های نیکلی یا پلاتینیومی معمولی نیز کافی‌اند—به شرطی که به موقع تعویض شوند و با موتور سازگار باشند